سبقت عربستان از چشم‌انداز ۲۰۳۰

به گزارش دولت بهار به نقل از تجارت نیوز، عربستان سعودی چشم‌انداز 2030 را در سال 2016 با هدف تنوع بخشیدن به اقتصاد خود برای دوران «پس از نفت» و تقویت حضور جهانی ترسیم کرد. حالا طبق مطالعه‌ای که توسط PricewaterhouseCoopers (PwC) انجام شده، عربستان به طور پیوسته به سمت دستیابی به اهداف چندوجهی خود پیش می‌رود.

چشم‌انداز 2030 بر تنوع بخشیدن به منابع درآمد، تقویت بخش‌های خدمات عمومی مانند بخش‌های بهداشت و آموزش و پرورش و تقویت نوآوری و سرمایه‌گذاری متمرکز است. یک هدف کلیدی نیز بهبود کیفیت زندگی برای شهروندانش و ارتقای جایگاه جهانی عربستان سعودی است.

به گفته این شرکت مشاور، عربستان سعودی در اکثر 14 هدف اقتصادی خود عملکرد قوی از خود نشان می‌دهد.

گزارش‌ها، مطالعات و داده‌های رسمی دولت نشان می‌دهد که عربستان سعودی در مسیر دستیابی به بسیاری از اهداف چشم‌انداز 2030 خود، احتمالاً زودتر از زمان‌بندی قرار دارد.

این تایید در کنار انتظارات حمایت مالی مستمر از سوی دولت سعودی صورت گرفت. در همین حال، موسسه مودیز پیش‌بینی خود را برای رشد اقتصاد عربستان به 4.6 درصد در سال 2024 و 4 درصد در سال 2025 افزایش داد.

به‌رغم این خوش‌بینی، مودیز برآورد رشد سال 2023 عربستان سعودی را به 0.1 درصد کاهش داد که نسبت به پیش‌بینی‌های قبلی کاهش یافته است. صندوق بین‌المللی پول همچنین پیش‌بینی رشد سال 2023 این کشور را به 0.8 درصد کاهش داد، اما پیش‌بینی سال 2024 خود را به چهار درصد افزایش داد.

این تعدیل پس از آن صورت گرفت که اقتصاد عربستان سعودی در سه ماهه سوم سال 2023 نسبت به سال قبل 4.5 درصد کاهش یافت که عمدتاً به دلیل رکود در فعالیت‌های نفتی بود. با این حال، بخش‌های غیرنفتی با رشد 3.6 درصدی و فعالیت‌های دولتی 1.9 درصد رشد نشان دادند.

سرمایه‌گذاری عربی چقدر بود؟

از نظر سرمایه‌‌گذاری مستقیم خارجی (FDI)، عربستان سعودی در سال 2022 حدود 122 میلیارد ریال (تقریباً 33 میلیارد دلار) دریافت کرد که این کشور را در رتبه دهم در میان اقتصادهای G20 قرار داد.

وزارت سرمایه‌گذاری عربستان گزارش داد که مانده سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سال 2022 به 775 میلیارد ریال (حدود 207 میلیارد دلار) رسیده است و عربستان را در میان کشورهای گروه 20 در رده شانزدهم قرار می‌دهد.

گزارش‌‌ها نشان می‌دهد که هزینه‌های سرمایه‌ای در این کشور در سه ماهه اول سال 2023 تقریباً 25 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش یافته که به طور قابل توجهی بیشتر از سه ماهه اول سال 2020 است. این هزینه بیش از 27 درصد از تولید ناخالص داخلی با اهداف تعیین شده در چشم‌انداز 2030 عربستان سعودی را تشکیل می‌دهد.

بر اساس گزارش سالانه 2022، کل دارایی‌های تحت مدیریت صندوق سرمایه‌گذاری عمومی از 2.23 تریلیون ریال سعودی یا حدود 594.43 میلیارد دلار فراتر رفت. این صندوق همچنین بازده کل سهامداران را هشت درصد برای سال گزارش کرد.

شایان ذکر است، این صندوق در این مدت 25 شرکت جدید و 181 هزار فرصت شغلی ایجاد کرده است که البته این ارقام شامل داده‌های سال 2023 نمی‌شود.

یکی دیگر از تحولات مهم در اقتصاد عربستان، افزایش مشارکت زنان در بازار کار است. به گفته وزارت منابع انسانی و توسعه اجتماعی، تا پایان سال 2022، مشارکت زنان به 37 درصد رسیده است.

اشتغال در بخش خصوصی برای مردان و زنان عربستان سعودی با حدود 2.2 میلیون نفر به بالاترین میزان خود رسیده است. رتبه‌بندی جهانی استاندارد اند پورز، پیش‌بینی می‌کند که مشارکت فزاینده زنان در نیروی کار می‌تواند تا سال ۲۰۳۲ رشد اقتصادی عربستان را ۳۹ میلیارد دلار یا ۳.۵ درصد افزایش دهد.

اصلاحات بازار کار نقش مهمی در این رشد داشته است و نرخ مشارکت زنان سعودی را از 19 درصد در سال 2016، 2 برابر کرد و در مارس 2023 به رکورد بالای مشارکت 61.7 درصدی رساند.

ابرپروژه‌های عربستان سعودی

در رابطه با پروژه‌های بزرگ، گزارش مک‌کینزی افزایش قابل توجهی در هزینه‌های عربستان سعودی در پروژه‌های صنعتی و بزرگ پیش‌بینی می‌کند که از سال آینده به طور بالقوه سه برابر شده و به بیش از 175 میلیارد دلار در سال خواهد رسید.

انتظار می‌رود که هزینه‌های حکومت عربستان در پروژه‌ها در سال‌های 2026 و 2027 به حدود 180 میلیارد دلار در سال افزایش یابد.

گزارش HSBC همچنین بر تسلط عربستان سعودی در بازار پروژه‌های منطقه شورای همکاری خلیج فارس تأکید می‌کند، به طوری که پروژه‌های در دست اجرا یا برنامه‌ریزی شده در عربستان حدود 56 درصد از کل منطقه را تشکیل می‌دهند.

عربستان سعودی همچنین در «ابر پروژه‌ها» با حدود 850 میلیارد دلار (75 درصد تولید ناخالص داخلی) در پروژه‌های اعلام شده پیشتاز است. تا اواسط سال 2023، حدود 220 میلیارد دلار پروژه در مرحله پیشنهاد یا ارزیابی قرار داشت که نشان‌دهنده افزایش قابل توجهی در هزینه‌های واقعی در آینده نزدیک است.