زندگی بشار اسد در طبقه برتر روسیه

به گزارش دولت بهار، در سال ۲۰۱۱ گروهی از نوجوانان سوری روی دیوار مدرسه‌شان نوشتند: «نوبت تو هم هم می‌رسد دکتر». این گرافیتی تهدیدی آشکار علیه بشار اسد، رئیس‌جمهور وقت سوریه و چشم‌پزشک فارغ‌التحصیل انگلیس بود که در صف دیکتاتورهای عربی سرنگون‌شده در جریان بهار عربی قرار داشت.

۱۴ سال بعد پس از اینکه ۶۲۰ هزار نفر کشته و نزدیک به ۱۴ میلیون نفر آواره شدند، سرانجام نوبت دکتر رسید و اسد نیمه‌شب به مسکو گریخت. پس از واگذاری قدرت و تبعید به مسکو، گزارش‌ها از بازگشت دوباره اسد به کلاس درس حکایت دارد. 

روزنامه گاردین به نقل از منبع آگاه نوشت: «او در حال یادگیری زبان روسی و مطالعه چشم‌پزشکی است و این کار را برای علاقه شخصی خود انجام می‌دهد، نه کسب درآمد. اسد پیش از جنگ داخلی سوریه هم در دمشق چشم‌پزشکی می‌کرد.» گفته می‌شود مشتریان احتمالی او نخبگان ثروتمند مسکو خواهند بود.

یک سال پس از سقوط رژیم بعث سوریه، خانواده اسد زندگی به ظاهر آرام و مجللی را در مسکو و امارات تجربه می‌کنند. منابع مختلف و داده‌های افشاشده نشان می‌دهد که آنها احتمالاً در منطقه لوکس «روبلیوفکا» -محل سکونت نخبگان و طبقه برتر مسکو- زندگی می‌کنند؛ جایی که «ویکتور یانوکوویچ» رئیس‌جمهور سابق اوکراین نیز پس از فرار در ۲۰۱۴ اقامت دارد.

خانواده اسد از نظر مالی مشکلی ندارد. پس از تحریم‌های غرب در ۲۰۱۱، آن‌ها بخش زیادی از ثروت خود را به مسکو منتقل کردند. با این حال از حلقه‌های نخبه سوری و روسی جدا افتاده‌اند. بشار اسد در دقیقه 90 از کشورش فرار و یارانش را رها کرد و در ادامه روس‌ها مانع تماس او با مقامات رژیم شدند.

روزنامه گاردین به نقل از یکی از دوستان خانوادگی اسد که همچنان با وی در ارتباط است، نوشت: «خانواده اسد زندگی بسیار آرامی دارند و هیچ ارتباط بیرونی ندارند. آن‌ها فقط با چند نفر از اطرافیان بسیار نزدیک خود در تماس هستند». این روزنامه به نقل از یک منبع آگاه نزدیک به کرملین، خاطرنشان کرد: «پوتین برای رهبرانی که قدرت را از دست می‌دهند، وقت خود را تلف نمی‌کند. اسد دیگر ‌اهمیتی ندارد».

اسد در ۸ دسامبر ۲۰۲۴ به همراه پسرانش دمشق را ترک کرد، در حالی که شورشیان از شمال و جنوب به پایتخت نزدیک می‌شدند. آنها با اسکورت نظامی روسیه به پایگاه هوایی حمیمیم رفتند و سپس از کشور خارج شدند. او حتی فامیل و متحدان نزدیک خود را نیز بی‌خبر گذاشت. 

در مقابل، برادر او -ماهر اسد- تا آخرین لحظه در کاخ ریاست جمهوری ماند و به دیگران کمک کرد، اما بشار فقط به فکرخودش بود. رفعت اسد -عموی بشار- نیز به همراه اعضای خانواده‌اش در مقابل پایگاه حمیمیم شب را در خودرو گذراندند تا اینکه با وساطت یک مقام روسی توانست به عمان بگریزد.

در ماه‌های نخست پس از فرار، تمرکز خانواده بر درمان همسر بریتانیایی‌تبار بشار قرار داشت که سال‌هاست سرطان خون دارد. درمان او در مسکو موثر افتاده و اکنون بهبود یافته است.

گفته می‌شود که با تثبیت وضعیت اسماء، بشار قصد داشت که روایت خود را از تحولات سوریه رسانه‌ای کند. او مصاحبه‌هایی را با شبکه راشاتودی و یک پادکستر آمریکایی راست‌گرا برنامه‌ریزی کرده اما تا این لحظه کرملین مانع حضور رسانه‌ای او شده است. سفیر روسیه در عراق با تایید این مطلب، گفت: «اسد حق فعالیت سیاسی یا رسانه‌ای ندارد، اما زنده است و در جای امنی زندگی می‌کند».

زندگی فرزندان اسد متفاوت است و آنها در حال انطباق و سازگاری با زندگی در میان طبقه برتر مسکو هستند. دوست خانوادگی آن‌ها می‌گوید: «آنها هنوز گیج‌ هستند و در شوک به سر می‌برند، اما کم‌کم به این شکل از زندگی عادت می‌کنند».

تنها حضور خانواده اسد در انظار عمومی به مراسم فارغ‌التحصیلی «زین اسد» از یکی از دانشگاه‌های امنیتی مسکو در ۳۰ ژوئن بازمی‌گردد. همکلاسی‌ها گفتند که خانواده اسد حضور کوتاهی داشتند و عکس یادگاری نگرفتند.

حافظ، که روزی به‌عنوان جانشین احتمالی بشار مطرح بود، پس از انتشار یک  ویدئو در تلگرام در ماه فوریه، کاملا غیب شد. او در آن ویدئو ادعا کرد که مسکو دستور خروج بشار از سوریه را صادر کرده بود. فعالان سوری‌ بلافاصله مکان او را در خیابان‌های مسکو شناسایی کردند. در حال حاضر حافظ حساب‌های اجتماعی خود را بسته و با نام مستعار فعالیت می‌کند.

اسماء و فرزندانش بیشتر وقت خود را صرف خرید کالاهای لوکس در مسکو می‌کنند. زین در فروشگاه‌های لباس گران‌قیمت، سالن‌های زیبایی و باشگاه‌های ورزشی طبقه برتر مسکو ثبت‌نام کرده است. فرزندان اسد همچنین به‌طور مرتب به امارات سفر می‌کنند. امارات از سال‌ها پیش مقصد محبوب آن‌ها بوده است. کریم و حافظ میان ابوظبی، مسکو و سوریه در رفت‌وآمد هستند. خانواده اسد ابتدا قصد داشتند به امارات نقل مکان کنند، اما اکنون می‌دانند که اقامت دائمی در امارات ممکن نیست.