طرح اسکان طالبانی پاکستانی در افغانستان

به گزارش دولت بهار به نقل از شفقنا افغانستان – ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان گفته است که «برای کنترل بیشتر» شماری از مهاجران وزیرستانی که در نزدیکی مرز با پاکستان اسکان یافته بودند، به مناطق دیگر منتقل خواهند شد.

سخنگوی طالبان گفته است که این موضوع آنگونه که در رسانه ها جدی به آن پرداخته شده، جدی ندانسته و گفته است که موضوع چند سال قبل است.

اما شهروندان و گروه های سیاسی افغانستان از این طرح به عنوان وزیرستان سازی شمال این کشور یاد می کنند و آن را برای ثبات و آینده افغانستان و منطقه خطرناک می دانند.

جبهه آزادی افغانستان که علیه طالبان مبارزه مسلحانه می کند، انتقال اعضای تحریک طالبان پاکستان به شمال افغانستان را «یک نیرنگ بزرگ» و «اقدام خطرناک» دانسته است و گفته است که طالبان«عملا فاز تازه‌ میزبانی از گروه‌های هم سنخ و همفکر شان در افغانستان را کلید زده‌ اند».

این جبهه در بیانیه خود در این مورد هشدار داده بود «پیامدهای این اقدامات نه تنها برای افغانستان و منطقه، که برای صلح و امنیت جهانی، خطرناک و فاجعه ‌بار خواهد بود».

چرا وزیرستان سازی؟

منطقه وزیرستان شمال غرب پاکستان دست کم در دو دهه اخیر، محلی پر آشوبی در جهان بوده است و مرکزی برای سربازگیری و تقویت تروریسم و افراطگرایی.

بسیاری از رهبران طالبان اکنون کنترل افغانستان را در دست گرفته اند، در این منطقه زندگی کرده اند و جنگجویان گروه های تروریستی مختلف از جمله القاعده در این منطقه حضور پر رنگ داشته اند.

در پی فشارهای جامعه جهانی به دولت پاکستان برای مبارزه با گروه های تروریستی در این منطقه، ارتش پاکستان عملیات نظامی بزرگی را با عنوان «ضرب عضب» در مناطق قبائلی وزیرستان راه اندازی کرد که بر اثر آن بسیاری از ساکنان آن به مناطقی در شرق افغانستان و در نزدیکی مرز دو کشور پناه آوردند.

اما تا زمان سقوط نظام جمهوریت در افغانستان، نگرانی های امنیتی از حضور مهاجران وزیرستانی در مناطق شرقی افغانستان وجود نداشت و بسیاری از آن ها در این مناطق خانه و زمین خریده بودند و به صورت مسالمت آمیز زندگی می کردند.

مشکل از زمانی آغاز شد که نظام جمهوری در افغانستان سقوط کرد، طالبان بر افغانستان مسلط شدند و همزمان صدها جنگجوی تحریک طالبان پاکستان نیز به مناطق شرقی افغانستان آمدند.

در عین زمان، حملات تی تی پی علیه ارتش پاکستان افزایش یافت و مرگبارتر شد و به همین دلیل حکومت پاکستان بر طالبان فشار وارد کرده که باید طرحی برای کنترل اعضای تی تی پی روی دست گیرد که در نهایت روی طرح دور کردن آن ها از مناطق مرزی و اسکان شان در مناطق دیگر افغانستان توافق شده است.

نگرانی ها چیست؟

طرح انتقال اعضای تی تی پی در افغانستان ظاهرا در حال حاضر با تمرکز بر مناطق شمال این کشور اجرا می شود، اما گزارش های از حضور افرادی برای که مردم ناآشنا هستند در سایر مناطق نیز وجود دارد.

بر اساس گزارش منابع محلی، تااکنون دست کم 320 عضو مسلح تحریک طالبان پاکستان همزمان با سفر سراج الدین حقانی به مناطق شمال افغانستان، در شهرستان دشت قلعه استان تخار در شمال شرق این کشور جابجا شده اند.

بسیاری از گروه های سیاسی که تاکنون به این موضوع واکنش نشان داده اند، چند مسئله عمده را برجسته کرده اند: تغییر بافت جمعیتی شمال و کاشتن بذر تروریسم در منطقه

شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان در اعلامیه خود این طرح را برای تغییر ساختار جمعیتی مناطق شمال افغانستان دانسته بود.

به باور کارشناسان مسائل سیاسی، طالبان بر اساس سیاست پشتون محوری که روی دست گرفته اندف می خواهند جنگجویان پشتون تبار تی تی پی را به مناطق شمال افغانستان بفرستند و با غصب سرزمین های اقوام دیگر، آن ها را ساکن بسازند.

چنین رویکردی در تاریخ افغانستان سابقه طولانی دارد که بسیاری ها به این باور هستند عبدالرحمان خان، اولین اجرا کننده آن بوده و مناطق وسیع و حاصل خیزی را در قندهار و ارزگان از هزاره ها غصب و در اختیار پشتون ها قرار داده است.

کارشناسان مسائل سیاسی افغانستان می گویند که اکنون این مسئله در مورد شمال افغانستان در حال اجرایی شدن است و طالبان می خواهند که مناطق وسیع این ولایات را در اختیار پشتون ها قرار دهند.

مسئله دیگری که در واکنش ها به آن توجه شده است، تبدیل کردن مناطق شمال افغانستان به محل امنی برای گروه های تروریستی است.

جبهه آزادی افغانستان در واکنش خود گفته است که طالبان می خواهند با انتقال اعضای تی تی پی به شمال کشور «تخم تروریسم و نفاق» را برای ابد در افغانستان بکارند.

از سوی دیگر شماری از کشورهای آسیای مرکزی نیز نسبت به این موضوع نگران هستند و آن را در راستای اجرایی کردن طرح بزرگ انتقال تروریسم به آسیای مرکزی می بینند.

در همین راستا، به تازگی ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفته است که داعش با حمایت خارجی تهدید امنیتی را در سراسر افغانستان گسترش می دهد و به دنبال تضعیف امنیت و ثبات کشورهای همسایه افغانستان نیز هست.

جبهات سیاسی داخلی افغانستان نیز بارها به کشورهای همسایه افغانستان و منطقه هشدار داده اند که از کنار این طرح با غفلت نگذرند، زیرا در صورتی اجرایی شدن آن، به زودی تروریسم و ناامنی به آن کشورها نیز سرایت خواهد کرد.