شکست کودتای لیتیوم در بولیوی و بازگشت یاران مورالس به قدرت؛ تسلا بازنده بزرگ!
از اولین آثار پیروزی سوسیالیست‌ها در انتخابات بولیوی کاهش سهام شرکت آمریکایی «تسلا» بود که برای ساخت خودروهای نوآورانه خود چشم به منابع یکی از بزرگترین کشورهای دارنده لیتیوم در جهان دوخته و متهم است در کودتا علیه «اوو مورالس» نقش داشته است.
به گزارش دولت بهار، نتایج غیر رسمی آرا در بولیوی حاکی از آن است که «لوئیس آرسهِ» نامزد سوسیالیست‌ها با کسب اکثریت آرا پیروز انتخابات ریاست جمهوری این کشور شده است. بنابر نوشته رسانه‌های محلی، پیروزی وزیر سابق اوو مورالس، رئیس جمهوری پیشین این کشور قطعی است و رای گیری به دور دوم کشیده نخواهد شد.
لوئیس آرسه در حالی پیروز انتخابات ریاست جمهوری بولیوی می‌شود که یک سال از انتخابات قبلی می‌گذرد که در آن مورالس برای چهارمین بار متوالی پیروز شد ولی نتیجه برای واشنگتن قابل قبول نبود. پس از اعلام نتایج آرا، یک گروه مستقر در واشنگتن با عنوان «سازمان کشورهای آمریکایی» نتایج انتخابات را جعلی خواند و مدعی تقلب در انتخابات شد. در تاریخ 10 نوامبر (20 آبان 1398)، با فشار «ویلیام کالیمن رامرو» فرمانده ارتش بولیوی، مورالس استعفا کرد و به مکزیک پناهنده شد. پس از رفتن مورالس، «جنین آنیس» سیاستمدار «اوانجلیست» در مقابل مجلس سنا که کرسی‌های آن عمدتا خالی بود، خود را رئیس جمهور بولیوی اعلام کرد.
دولت آنیس در طول 11 ماه گذشته با ترکیب «نظامی‌گری» با «تعصب مذهبی» اقدامات زیادی برای سرکوب طرفداران اوو مورالس انجام داد. در شهر عمدتا بومی نشین «کوچاباما» ارتش با سلاح گرم به معترضان یورش برد که در جریان آن نه نفر کشته و بیش از 100 نفر نیز زخمی شدند.
«والریا سیلوا گازمن» عضو سابق کنگره که هم اکنون در مکزیک پناهنده شده در این باره گفته است: «برپایی دولت آنیس با خون مردم بولیوی نشان خورده است. مرگ، زندان، سرکوب و تعقیب مخالفان سیاسی اساسا نمادهای یک رژیم ترور هستند.»
پس از گذشت نزدیک به یک سال هنوز مخالفان مورالس سند معتبر و قابل قبولی ارائه نکرده‌اند که نشان دهد در انتخابات سال گذشته تقلبی صورت گرفته باشد. «جک ویلیامز» و «جان کوریل» اسفند 1398 با انتشار مقاله‌ای در واشنگتن پست تأکید کردند که شواهدی قابل قبولی وجود دارد که ثابت کند ادعاهای مطرح شده از سوی «سازمان کشورهای آمریکایی » مبنی بر وقوع تقلب در جریان انتخابات ریاست جمهوری بولیوی حقیقت ندارد.
این دو تحلیلگر در بخشی از مقاله خود آورده‌اند: «ما نتوانستیم هیچ‌گونه شواهد آماری دال بر وقوع تقلب در انتخابات بولیوی پیدا کنیم. روند شمارش مقدماتی آرا، مشاهده نشدن جهش بزرگ در آمار آرای مورالس پس از توقف شمارش آرا و فاصله آرای مورالس با آرای رقیب، همگی موجه به نظر می‌رسند. به‌طور کلی تحلیل آماری سازمان کشورهای آمریکایی و نتیجه‌گیری این سازمان [مبنی بر وقوع تقلب در انتخابات] عمیقاً معیوب به نظر می‌رسد.»
بازگشت سوسیالیست‌ها و کاهش سهام تسلا
جنین آنیس که قرار بود در شهریور ماه انتخابات را برگزار کند، تلاش زیادی به کار گرفت تا به بهانه ویروس کرونا انتخابات ریاست جمهوری را به عقب بیاندازد اما با مقاومت مدنی گسترده مردم بولیوی سرانجام با یک ماه تاخیر این انتخابات روز گذشته (27 مهر) برگزار شد.
صبح امروز منابع خبری گزارش دادند، گمانه‌زنی‌های اولیه و شمارش غیر رسمی آرا در بولیوی حاکی از آن است که «لوئیس آرسهِ» نامزد سوسیالیست و از نزدیکان «اوو مورالسِ» ربا کسب اکثریت آرا پیروز انتخابات شده است. مورالس بلافاصله پس از مشخص شدن نتایج انتخابات در صحفه توئیتر خود نوشت: «اراده مردم تحمیل شد، یک پیروزی چشمگیری برای "جنبش برای سوسیالیسم" به دست آمد».
پیروزی سوسیالیست‌ها نه تنها می‌تواند شکست سنگینی برای سیاست‌های واشنگتن در بولیوی و آمریکای لاتین باشد بلکه خبر ناخوشایندی برای بعضی شرکت‌های بزرگ آمریکایی است که چشم به منابع غنی بولیوی بویژه «لیتیوم» دوخته‌اند و حتی برای دستیابی به این منابع در کودتا دست داشتند.
عکس: افت سهام تسلا در هفته منتهی به انتخابات بولیوی
کودتای لیتیوم علیه مورالس
لیتیوم یک عنصر کلیدی برای صنایع خودروهای برقی محسوب می‌شود، صنایعی که با سرعت زیادی در چین، آمریکا و اروپا رو به رشد هستند گروه مشاوره‌ای «گلدمن ساکس» در زمینه سرمایه گذاری برآورد کرده است به دلیل نیاز خوردهای برقی به لیتیوم، تقاضا برای این ماده می‌تواند سه برابر شود و در 10 سال آینده به 570 هزار تن در هر سال برسد. در این میان بولیوی با داشتن 50 تا 80 درصد لیتیوم جهان در رتبه اول قرار دارد.
یکی از بزرگترین خریداران لیتیوم در آمریکا شرکت «تسلا» با مدیریت «ایلان ماسک» است که در زمینه تولید خودروهای برقی پیشتاز است، این شرکت برای تولید باتری‌های خود معروف به « لیتیوم یونی» به مقادیر زیادی گرافیت لیتیوم نیاز دارد. در سال 2016 مجله «فورچن» به نقل از ماسک نوشت، برای رسیدن به هدف تولید 500 هزار خودرو در سال، « ما اساسا به جذب تمامی تولیدات لیتیوم جهان نیاز خواهیم داشت.»
با توجه به نیاز گسترده شرکت‌های آمریکایی به لیتیوم، سابقه واشنگتن در انجام کودتا در کشورهای آمریکای لاتین و مواضعی که بعدا از «ایلان ماسک» مالک تسلا شنیده شد، این بحث به صورت جدی تقویت شد که کودتا علیه مورالس ارتباطی با آزادی و دموکراسی ندارد بلکه نمادی از قدرت شرکت‌های چندملیتی با همکاری دولت آمریکا برای ساقط کردن دولتی بود که نمی‌خواست منابع ملی بولیوی را به حراج بگذارد.
اوایل مرداد ماه سال جاری وقتی وقتی یکی از کاربران توئیتر نوشت، دولت آمریکا کودتا علیه مورالس در بولیوی را ترتیب داد تا منابع لیتیوم این کشور را به دست بیاورد، ایلان ماسک در آن زمان و در پاسخ نوشت: «ما هر جای دنیا که بخواهیم دست به کودتا می‌زنیم. همین که هست.»
ماسک بعدا این توئیت را پاک کرد و در پاسخ به انتقادها گفت که تسلا لیتیوم خود را از استرالیا تامین می‌کند. درست است که تسلا از استرالیا لیتیوم وارد می‌کند اما منابع این کشور نمی‌تواند جوابگوی جاه طلبی‌ها و اهداف گسترده تسلا باشد.
به همین دلیل نیز بود که با خبر پیروزی سوسیالیست‌ها در بولیوی اولین ضرر به سهام شرکت تسلا وارد شد و ارزش آن در عرض یک روز 2.05 درصد کاهش یافت این در حالی است که این سهام در هفته گذشته و با قوت گرفتن پیروزی طرفداران مورالس با افت محسوسی روبه رو شده بود.
مورالس اواسط دسامبر 2019 به «اینترسپ» گفته بود: « بخش انرژی برای بولیوی خیلی مهم است چرا که ما فرصت داریم قیمت لیتیوم را با هماهنگی اروپا، چین و آسیا برای تمامی جهان تعیین کنیم. اما ایالات متحده کنار گذاشته شد و آنها نمی توانند با این مسئله کنار بیایند چرا که امور در دست یک بومی است... من متقاعد شده ام که این یک کودتای لیتیومی است.»
کنار گذاشتن شرکت‌های آمریکا از منابع لیتیوم می‌تواند کار آنها را برای یافتن لیتیوم و محصولات مشتق شده مورد نیاز برای تولیدات خود را با مشکل جدی مواجه کند. طبیعی است که آنها دست به هر کاری بزنند تا مانع از این اتفاق شوند مسئله‌ای که ایلان ماسک به شوخی یا جدی در توئیتر به آن اعتراف کرد.
* تسنیم
نظرات