قصه پرغصه این روزهای کشاورزان/ افزایش سرسام‌آور قیمت انواع نهاده‌های کشاورزی

به گزارش دولت بهار به نقل از تسنیم، افزایش یکباره و چندین‌برابری قیمت‌ انواع کود‌های شیمیایی در طول ماه‌های اخیر ضربه سنگینی را بر زراعت و کشاورزان وارد کرد چراکه عدم هم‌خوانی قیمت انواع محصولات کشاورزی با هزینه‌کرد از کاشت تا برداشت خود ضربه مهلکی را به قشر تولیدکننده در سال جاری وارد ساخته بود و افزایش سرسام‌آور قیمت کود نیز زخمی دیگر بر این قشر وارد ساخت.

با این حال اخبار بسیاری از گوشه گوشه کشور به گوش می‌رسید که زارعین به‌دلیل عدم فروش محصول به‌قیمت مناسب از برداشت آن خودداری می‌کردند چرا که در محصولی همچون گوجه‌فرنگی که هرساله در زمان برداشت به‌دلیل قیمت بسیار پایین خبرساز می‌شود، به‌طوری که امسال نیز کشاورزان دوباره با چالش کاهش قیمتی روبه‌رو شده بودند، زیرا کارخانه‌های فرآوری این محصول با اجبار و هزار ایرادی که به‌روی گوجه خریداری‌شده می‌گذاشتند در نهایت اقدام به دریافت این محصول با قیمت 700 تا یک‌هزار تومان از کشاورزان در سطح کشور می‌کردند که این هزینه حتی نمی‌توانست هزینه تولید را تأمین نماید.

حال با وجود این، این قصه پرغصه همچنان ادامه دارد چراکه در این روز‌ها که زمان طلایی کاشت محصول استراتژیک "گندم" است در برخی از استان‌ها همچون همدان، زنجان و کردستان علی‌رغم این که کمبود در تأمین بذر گندم گواهی‌شده وجود دارد بلکه گاهی حتی قیمت نجومی در کود‌های شیمیایی نیز سبب شده است کشاورزان قادر به خرید این نهاده و استفاده از آن برای کشت و مراحل بعدی داشت نباشند، این در حالی است که موضوع عدم استفاده از کود در نهایت می‌تواند با عدم وزن‌گیری و پوکی گندم تولیدی ضربه‌ دیگری را به کشاورزان و تولید در کشور وارد سازد.

با تمام این‌ها با اوج گرفتن قیمت کود، بذر و انواع نهاده‌های دیگر تمام انتظار‌ها بر این بود قیمت‌گذاری مناسبی به‌روی محصولات کشاورزی انجام گیرد بلکه شاید کشاورزان رغبت بیشتری برای کشت محصولات داشته باشند، اما طبق اعلام کارشناسان علاوه بر این‌که افزایش قیمت 4 تا 10 برابری کود تأثیر سوء بر تولید محصولات خواهد داشت بلکه عدم کارشناسی بودن قیمت‌گذاری محصولات نیز سدی در راه تولید و خودکفایی برخی محصولات کشاورزی در سال زراعی پیش‌ِرو در کشور خواهد شد.

با این حال در طول روز‌ها و هفته‌های اخیر سختی دسترسی به بذر گندم خصوصاً بذر گواهی‌شده سبب شد کشاورزان به‌دلیل عدم دسترسی به این امر از سازمان جهاد کشاورزی در راستای عدم همراهی لازم برای دسترسی سریع بذر گندم انتقاد کنند که با پیگیری خبرنگار تسنیم، حسین عامری مسئول زراعت سازمان جهاد کشاورزی زنجان اعلام کرد: این سازمان در سطح استان تعهد تأمین 35درصدی بذر گندم گواهی‌شده یا به‌عبارت دیگر 13هزار تن گندم بذری را به‌عهده داشته و این تعهد به‌طور کامل انجام گرفته است. با وجود این، 65 درصد بذر مورد نیاز گندم کشاورزان نیز باید از بذر خودمصرفی گندم و در نهایت از بازار آزاد تأمین گردد.

در این راستا علی خان‌محمدی، دبیر بنیاد ملی گندم‌کاران در واکنش به این‌که سازمان جهاد کشاورزی تنها تعهد تأمین 35درصدی گندم بذری مورد نیاز کشاورزان را به‌عهده ندارد، بلکه در مقابل کشاورز و تأمین نیاز‌هایش مسئول است گفت: هر استانی موظف است بر اساس الگوی کشت، نیاز بذری کشاورزان را تأمین نماید و باید خواسته کشاورز را برطرف کند، نباید گفت "صرفاً ما مسئول تأمین میزان مشخصی از بذر یا هر نهاده دیگری بوده‌ایم و با انجام تعهد خود دیگر وظیفه‌ای در قبال کشاورزان نداریم". هر زمان و هر مکانی که کشاورز در حال کشت است باید به نیاز‌های کشتی پاسخ مثبت داده شود و حتی اگر شده از خارج استان موانع مرتفع گردد.

این مسئول با بیان این‌که با تلاش‌های انجام‌گرفته مشکل تأمین بذر گندم در استان‌های مختلف در حال برطرف شدن است گفت: در این راستا از استان‌هایی که دارای گندم بذری مازاد هستند درخواست شده است آن را به استان‌هایی با کمبود بذر گندم ارسال کنند تا این مشکل در سطح کشور حل گردد، چراکه برخی استان‌ها در زمان مناسب کشت گندم قرار دارند و باید سریع‌تر با تأمین بذر به این امر مبادرت کنند، برخی از استان‌ها در حال استفاده از بذر خودمصرفی هستند و کشت در حال انجام است با این حال این بذر نمی‌تواند راندمان مناسب تولید همچون بذر گواهی‌شده را سبب گردد.

دبیر بنیاد ملی گندم‌کاران با بیان این‌که افزایش قیمت انواع نهاده‌های کشاورزی و افزایش افسارگسیخته قیمت کود می‌تواند یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش در سطح تولید محصولات در کشور باشد عنوان کرد: کشاورزان به‌دلیل کم‌کردن هزینه‌ها به‌اجبار باید سطح زیر کشت را پایین بیاورند که در نهایت آسیب آن به دولت وارد خواهد شد اما دولتمردان و مسئولان امر در سازمان جهاد کشاورزی وظیفه دارند شرایط اقتصادی کشاورزان را بهبود ببخشند تا کشاورزان نیز رغبت و انگیزه تولید محصولات را در خود افزایش دهند اما با‌این‌حال عدم قیمت‌گذاری کارشناسی به‌روی انواع محصولات کشاورزی همچون گندم و افزایش هزینه‌های تولید، انگیزه کشت را در کشاورزان کاهش خواهد داد.

این مسئول با بیان این‌که قیمت گندم در زمان حاضر 4 هزار تومان تصویب شده است اما این مبلغ مورد تأیید بنیاد ملی گندم‌کاران نیست تصریح کرد: قیمت پیشنهادی 4هزار و 500 تومان تا 5هزار و 200 تومان است و اگر شورای نگهبان طرح دوفوریتی مجلس شورای اسلامی را تصویب کند نرخ خرید تضمینی گندم افزایش می‌یابد.

خان‌محمدی با ابراز تأسف از این‌که هرساله در زمان کشت مشکل نبود کود تکرار می‌شود و کشاورزان را با مشکلات بی‌شماری مواجه می‌کند عنوان کرد: چرا کود برای صادرات موجود است؟ اما زمانی که تأمین کود به کشاورزان کشور مطرح می‌شود این نهاده از دسترس کشاورزان خارج می‌گردد؛ چرا نباید کشاورزان کشور بتوانند بدون دغدغه کود مورد نیاز کشت خود را تأمین نمایند؟ همه این‌ها نشان از ضعف در ساختار‌های زیرسازی و مدیریتی است که هر یک به‌نوبه خود در زمان کاشت و برداشت کشاورزان را به گردابی از مشکلات فرو می‌برد.

حال با این اوصاف شرایط سختی بر کشاورزان در حال تحمیل شدن است که کاظم خاوازی، وزیر جهاد کشاورزی در طول روز‌های اخیر برای حمایت از کشاورزان اعلام کرده است؛ "با در نظر گرفتن یک یارانه، تسهیلاتی در قالب کارت تهیه می‌شود و در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد"، بر اساس اذعان وی بخش عمده‌ای از قیمت کود‌های شیمیایی نسبت به سال گذشته تفاوت چندانی نداشته است؛ این در حالی است که به‌‌جز مشکل قیمت بالای کود، این روز‌ها مسائل بسیاری کشاورزان را دامن‌گیر کرده و در سختی تأمین کود، سم و حتی بذر و قیمت پایین محصولات قرار داده است.

اما در بیانی جالب‌تر وزیر جهاد کشاورزی عنوان کرده است؛ "تنها در بحث کود‌های فسفره و پتاسه در کشور مشکلاتی وجود دارد که با در نظر گرفتن یارانه این مسئله حل خواهد شد"! اما باید از وزیر جهاد کشاورزی پرسید؛ آیا واقعاً تنها مشکل کشاورزان در سطح کشور فقط عدم‌تامین کود فسفره و پتاسه است؟ آیا خبری از قیمت‌های غیرکارشناسی که برای محصولات کشاورزی اخیراً اعلام شده است دارید؟ آیا با این قیمت‌گذاری محصولات کشاورزان و با افزایش نجومی انواع قیمت نهاده‌های کشاورزی، کشاورز می‌تواند برای سال زراعی پیش‌ِرو برنامه‌ریزی کشت داشته باشد؟ آیا به‌صورت میدانی در جریان مشکلاتی که دامن‌گیر کشاورزان شده و حتی معیشت آن‌ها را تحت تأثیر قرار داده است، قرار گرفته‌اید؟ آیا صرفاً ارائه تسهیلات به دو کود فسفره و پتاسه راه‌حل تمام مشکلات کشاورزان و زراعت در سال پیش‌ِرو خواهد بود؟ چرا کشاورزان که تأثیر مستقیم بر سلامت جامعه دارند نباید بتوانند بدون هیچ‌گونه مشکلی به انواع نهاده‌ها دسترسی داشته باشند و همواره باید در مشکلات متعدد گرفتار شوند؟ این‌ها تنها بخشی از سؤالاتی است که از وزیر سازمان جهاد کشاورزی می‌شود چراکه مشکلات در مسیر تولید و کشاورزی بی‌شمار است و روز به روز نیز بر این مسائل و چالش‌ها افزوده می‌شود.

با تمام این‌ها افزایش قیمت انواع نهاده‌ها، کاهش توان خرید، نایاب شدن برخی از نهاده‌ها، قیمت‌گذاری غیرکارشناسی بر محصولات کشاورزی و در نهایت تورم در بخش کشاورزی نشان می‌دهد که دولت هیچ توجهی به قشر عظیم تولید و تولیدکننده در کشور ندارد و آن‌ها را به حال خود رها ساخته است، و تمهید وزیر جهاد کشاورزی نیز نمی‌تواند گره کور مشکلات کشاورزان را به این سادگی باز کند چراکه در یک مثال ساده خرید نهاده‌ای همچون کود شیمیایی با افزایش سرسام‌آور، توان خرید را از کشاورز گرفته است، این در حالی است که حمایت از کشاورز در حقیقت همان حمایت از اشتغال و جهش تولید بوده است که می‌تواند در نهایت گامی در راستای سلامت مردم داشته باشد.

با تمام تفاسیر، مهم‌ترین درخواست کشاورزان از مسئولان ذی‌ربط این است که در تأمین نهاده‌هایی همچون کود، سم، بذر و تجدید نظر در قیمت‌گذاری به‌روی انواع محصولات کشاورزی کنار کشاورزان قرار گیرند و مانع از چالش تولید محصول در سال زراعی پیشِ‌رو برای کشاورزان و در نهایت کشور شوند، چراکه با شرایط حاکم بر کشور و اوضاع اقتصادی حاضر، دیگر کشاورزان قادر به تأمین هزینه‌های کشت بدون حمایت دولت نیستند.