دکتر احمدی نژاد: برای از بین بردن آلودگی های محیط زیست، باید مدل های اقتصادی نوین طراحی و تجربه شود

به گزارش دولت بهار، وی مطالبه توسعه و رشد را منطبق با فطرت انسانها دانست و تاکید کرد که بر اساس تجارب به دست آمده در کشورهای مختلف جهان، هر تلاشی برای کنترل و مهار این مطالبه با شکست مواجه می شود و ممانعت از رشد و توسعه انسانها و تمایل آنان به بهره مندی از شرایط بهتر و مطلوبتر زندگی امکان پذیر نیست.   

متن سخنان استاد دانشگاه علم و صنعت ایران در این میز گرد که تحت عنوان "ارزشهای مشترک در محیط زیست جهانی" برگزار شد به شرح زیر است:

برخی بر این باورند که برای کنترل آلودگی، باید رشد انسانها و مطالبات آنها را کنترل کنند اما تلاش هایی که در این زمینه و در هر جای جهان به عمل آمده ، با شکست مواجه شده است زیرا این مطالبات برآمده از فطرت انسان هاست و نمی توان جلوی انسانها را گرفت. همه دلشان می خواهد اتومبیل شخصی نه یکی بلکه بیشتر داشته باشند؛ دوست دارند به هر جایی سفر کنند، منزل خیلی بزرگی داشته باشند که در تابستان کاملا خنک و در زمستان کاملا گرم باشد. دوست دارند در سال به جای دو دست لباس، ده دست لباس داشته باشند. دوست دارند غذاهای متنوعی صرف کنند. اینها میل و خواست درونی انسان هاست. ما اینها را نمی توانیم متوقف کنیم اما به نظرم می شود آن را به نحوی هدایت کرد که آلودگی ها کاهش پیدا کند، مصرف انرژی متعادل شود و بتوانیم بخشی از آن اهدافی را که به دنبالش هستیم از مسیر هدایت این خواسته محقق کنیم.

در پاندمی؛ تجربیات خیلی خوبی بدست آمد. اما به نظر من بهترین و مهمترین تجربه در کنترل زندگی افراد نبود، بلکه در یک باور جمعی مشترک بین المللی بود. آنجا همه فهمیدیم که ما در یک محیط مشترک و به هم پیوسته زندگی می کنیم. اگر اتفاقی در یک نقطه از جهان بیفتد، بقیه را هم تحت تاثیر قرار می دهد.  فهمیدیم که جان و سلامت انسانها خیلی مهم است. مهم نیست در کجای دنیا و با چه نژاد و رنگ و مذهبی زندگی می کنند. همه انسان هستند و به نظر من مهمترین دستاورد پاندمی ، باید در این عرصه ها جستجو شود.

اما در حوزه شهرسازی و حمل و نقل هم چند جمله عرض کنم؛ چرا الان جمعیت در شهرهای بزرگ متمرکز می شود؟ می دانیم که در شهرهای بزرگ اتلاف انرژی و تولید آلودگی خیلی زیاد است. وقتی در شهرها تمرکز پیدا می شود، فرصت از شهرسازها و معمارها گرفته می شود. اینها نمی توانند به نحوی طراحی کنند که با طبیعت سازگار باشد و بیشترین مدیریت و کنترل مصرف انرژی اتفاق بیفتد. در شهرها ترافیک درست می شود و این ترافیک هم اتلاف زمان و انرژی را در پی خواهد داشت. چرا شهرهای بزرگ درست می شوند و چرا تمرکز ایجاد می شود؟ شاید یکی از علت های اصلی آن جریان سرمایه باشد. الان مدل های اقتصادی که در دنیا حاکم است، جریان سرمایه را از مناطق کوچک و دورافتاده به سمت مناطق بزرگتر هدایت می کنند. الان در کل دنیا؛ سرمایه کشورها به شهرهای بزرگ می آید و بعد به شهرهای بزرگتر و نزدیکتر و بعد در کل دنیا در چند شهر متمرکز می شود. وقتی آن شهرها را می بینیم، جمعیتشان خیلی زیاد است. استقرار و حرکت جمعیت با جریان سرمایه، همبستگی بسیار بالایی را نشان داده است. من فکر می کنم می شود مدل های اقتصادی دیگری را طراحی و تجربه کرد که جریان سرمایه را معکوس و متعادل می‌کند. با توزیع صحیح جریان سرمایه، همه جا شغل و زندگی وجود خواهد داشت و از مهاجرت های گسترده جلوگیری خواهد شد و دیگر ضرورتی به تمرکز در شهرهای بزرگ وجود نخواهد داشت. در این صورت است که شهرهای ما متحول می‌شود و ما می توانیم مدل های شهرسازی مان را تغییر دهیم.

نکته آخر اینکه مردم می خواهند و حق دارند از خودرو استفاده کنند، متخصصین فقط می توانند به آنها بگویند در کجا استفاده کنید و در کجا استفاده نکنید. اگر این همراهی با مردم اتفاق بیفتد، آنها هم با ما همراهی خواهند کرد، اما اگر مقابل آنها بایستیم و بگوییم استفاده نکنید، با مقاومت  مواجه خواهیم شد و آن مقاومت، اراده این طرف را درهم می شکند و مانع از تحقق برنامه ها می شود. من می گویم شما حقتان است که استفاده کنید اما اگر در این مکان ها استفاده کنید به نفع همه است و اگر در این مکان ها استفاده کنید به ضرر همه است. فکر می کنم این وظیفه متخصصین و کارشناسان است.

اجازه بدهید یک جمله هم درباره آب بگویم. اطلاع دارید که در کل دنیا حجم آب شیرین قابل استفاده محدود است. آن مقدار آبی که الان توسط انسانها دارد استفاده می شود، بخش مهمی از آن در حوزه کشاورزی است. بخصوص در نیمکره جنوبی سهم بخش کشاورزی از آب مصرفی بسیار بالا است. در بعضی از کشورها به 90 درصد آب مصرفی می رسد. اگر یک بسیج جهانی برای کنترل مصرف آب در بخش کشاورزی بشود، کمک بزرگی به دسترسی همگان به آب خواهد بود. مثلا کشورهایی هستند که سالانه 100 میلیارد مترمکعب آب مصرف می کنند. از این 100 میلیارد، 90 میلیارد آن در حوزه کشاورزی با راندمان حدود 20 درصد استفاده می شود. اگر این راندمان بالا برود، صرفه جویی عظیمی اتفاق می افتد. مثلا در یک کشور 100 میلیون نفری، کل مصرف آب شهری و صنعتی 10 میلیارد مترمکعب است و کشاورزی 90 میلیارد مترمکعب با راندمان 20 درصد است. اگر این راندمان 40 درصد شود، دو برابر مصرف صنعت و شهری، صرفه جویی اتفاق می افتد اما از آنجا که به منابع و امکانات مالی و تکنولوژی دسترسی ندارند، کشاورزی به صورت کاملا سنتی اتفاق می افتد و در نتیجه آب زیادی هدر می رود.

ما به یک عزم جهانی نیازمندیم و کشورهای برخوردار باید در این زمینه پیشقدم شده و منابعی را اختصاص بدهند و با استفاده از صندوق های جهانی و اجرای در یک برنامه 10 یا حداکثر 15 ساله، بتوانیم مصرف آب در بخش کشاورزی را در حد نرمال بیاوریم و راندمان را بالا ببریم. البته  مصرف آب در بخش شهری هم بسیار مهم است و منحنی آن به سرعت دارد بالا می رود. اگر الان کنترل نکنیم، 20 سال بعد با مشکلات عدیده ای مواجه خواهیم بود. احتمال آنکه ما بتوانیم یک اجماع جهانی روی مسائل محیط زیستی درست کنیم، بنظرم خیلی بالاست. هر روز که می گذرد، این احتمال بیشتر می شود. علت آن هم این است که جامعه انسانی به لحاظ فکری و فهم از زندگی مشترک انسانی، دارد رشد می کند.

نمی خواهم از حادثه مشخصی اسم ببرم اما پاندمی نشان داد که جامعه انسانی به سرعت دارد از لحاظ فهم و اندیشه رشد می کند. همه فهمیدند که ما یک جامعه واحد در کل جهان هستیم و همه مسائل، به همه مربوط است حتی اگر به صورت نقطه ای از آن مسئله تحت تاثیر قرار نگیرند اما در آینده قرار خواهند گرفت. می توانیم این درک مشترک به هر میزان توسعه پیدا بکند، اجرای برنامه های اصلاحی در زمینه آب و انرژی خیلی آسانتر خواهد شد، پذیرش آن هم بالاتر خواهد رفت. من بر این باورم که می توانیم در آینده نزدیک و در یک برنامه میان مدت حداکثر 20 ساله، سطح تفاهم و فهم عمومی جامعه بشری از مسائل مشترک را دو برابر کنیم و احتمال انجام این کار را خیلی بالا می دانم.

من از همکاران عزیزمان هم که بحث های خیلی خوبی را داشتند تشکر می کنم.